Verbrauchertelegramm Europa-Ausgabe Jené 2017

Beilage zur ladinischen Europa-Ausgabe Nr. 7 - Redaktion: Europäisches Verbraucherzentrum

VIAGES Y VACANZES

Dejabltà: cunësces’a ti dërc canche te ies de viac cun l julier?
L 3 de dezëmber ie l dì internaziunel dla persones cun dejabltà. Perchël uel la Rë dla Zentreles Europeiches Cunsumadëures (ECC-Net) purté l'atenzion sun i passajires cun dejabltà o capazità de se muever limiteda di julieres. Aldò dl regulamënt europeich 1107/2016 sun i dërc dla persones dejables y dla persones cun capazità de se muever limiteda ie i/la cunsumadëures autorisei a purté cun sé debant njins medics. Oradechël muessa la cumpanies de jol pité l trasport per i cians d’assistënza o d’autri strumënc muvibli sciche stuei da rodes y chël n generel zënza spëises sëurora.
Purempò muessa i/la cunsumadëures, scebën che la normes europeiches ti segurea dërc mpurtanc, for mo jì ancontra a de gran problems canche i/les ie de viac cun n julier.
Nfurmazions plu detaliedes ie da liejer sun nosta plata web.

VIAGES Y VACANZES

Cufri tardives, perdui o danejei: ce dërc ei pa?
Truep passajires sà de cie che la va: canche i ie ruvei a destinazion aspieti, ma si cufer ne cumparësc nia sun la vëta di cufri. Te n tel cajo vëij l Regulamënt (CE) n. 889/02 (y nce la Cunvenzion de Montreal) danora cër dërc che i passajires possa fé valëi ti cunfronc dla linia de jol. Tl cajo de perduda, danejamënt y tardivanza dl cufer iel de bujën de l fé al savëi debota pra la Purtela Lamentanzes tl aeroport y de scrì ora l formuler dla lamentanzes PIR (Property Irregularity Report). Metëde verda: L PIR ne remplazea nia nia la retlamazion, che muessa a uni moda unì mandeda ala cumpania de jol te n cër lim de tëmp dat dant. La ZEC Italia – ufize de Bulsan – uel fé n ressumé di dërc che i passajires possa fé valëi ti cunfronc dla cumpania de jol.

DISCRIMINAZION

Rëms nia legitims tl online-shopping: cunsumadëures regulermënter desvantajei pra la compres transfruntalieres
Bele dal 1 de jené 2010 iel n forza ti stac europeics la nsci tlameda Diretiva Servijes (2006/123/CE). L articul 20.2 cuntenì te chësta diretiva messëssa ti seguré ai/ala cunsumadëures de pudëi cumpré te d’autri paejes europeics zënza unì descriminei per si naziunalità o per si residënza. N raport dla Rë dla Zentreles Europeiches di/dla Cunsumadëures (ECC-Net) à desmustrà che, scebën che l ie chësta pruibizion de descriminazion, vëniel for mo adurvà pratiches, sciche p.ej. l Geoblocking, che fej l azes liede ai servijes tla Union dassënn rie per i/la cunsumadëures.
I/La cunsumadëures ie for plu suvënz tla situazion de messei paië n priesc plu aut o de messei azeté na cunseniazion tardiva pervia de si domizil/residënza o naziunalità. I resultac dl raport mostra che n valgun marcadënc ërsc su rëms artifiziei y chël zënza dé sëura na rejon giustificheda. La Rë ZEC se damanda plu tlarëza per cie che reverda la cundizions y la rejons che l’aziendes possa dé sëura per neghé cër servijes o fé che i coste de plu. Nce per cie che reverda l’aplicazion efetiva dla normativa messeran cialé de fé miuramënc.
L lëur ie unit metù a jì dala ZEC Irlanda y purtà inant dala Zentreles Europeiches Cunsumadëures dl’Austria, di Paejes Basc, dla Norvegia, Svezia y Gran Bretania.


Cajo dl mëns
Na cunsumadëura, molera per hobby, ova stlut ju n cuntrat cun Skype per pudëi telefoné cun si cumpanies tres Skype, duc artisć amatoriei, y per pudëi comuniché saurì cun i galerisć che ulova mëter n mostra si lëures. Per paië na tarifa alesireda ova la cunsumadëura cris ora de paië l servisc tres trasferimënt bancher. Te n iede ie l servisc unì desjativà temporermënter per paiamënt nia fat scebën che la tlienta ova paià ite per tëmp y ëura la soma damandeda. Sambën se à la cunsumadëura debota metù n cuntat cun l servisc tlienc de Skype per ressolver cie che ëila ratova vester n melntendimënt. Pervia che la ne fova nia bona de ressolver la situazion à la cunsumadëura cuntatà la Zentrela Europeica Cunsumadëures (ZEC) de Bulsan, che à mandà inant la pratica ai colegs dla ZEC dl Luxenburg che à da si pert cuntatà l’azienda presjentan i estrac cont dla banca dla cunsumadëura. Skype à cuntrolà duta la posizions: se ntendan che l se ova propi purtà pro n fal d’atribuzion se àn cruzià de rembursé la soma bonificheda per i mënsc nia nuzei y de ativé inò l servisc sospendù.