Verbrauchertelegramm Europa-Ausgabe Forá 2021

Beilage zur ladinischen Europa-Ausgabe Nr. 14 - Redaktion: Europäisches Verbraucherzentrum


IADI

De ci mëss pa tigní cunt che che apostëia damperfora tl tëmp dl Coronavirus

Cun le gran frëit che al é sëgn, somiëia tröc dl scomenciamënt dl isté, ai aspeta ert sües vacanzes y n clima plü cialt. Che che apostëia plülere damperfora tratan les prömes edemes dl ann chir de regola ocajiuns. Che che â aposté les vacanzes da d’isté por le 2020 dan da n ann, l’â fat cun lisirsciöche nia ne foss, mo bele ala fin de forá â les noeles che al ê rot fora le Coronavirus sön les barches da crujada, alarmé i consumadus. Cun le lockdown da d’aisciöda spo ne jôra daldöt ne nia da pié ia y d'isté n’á sovënz i consumadus instësc nia albü plü vëia o scioldi da pié ia. La ZCE ves spliga ci sort de conscideraziuns fá sce i sëis tl laur da aposté n iade sëgn aspetan le secundo isté dal scomenciamënt dla pandemia: https://bit.ly/391HSRi.


BREXIT

Ci se müda pa por i consumadus dl’Europa?

La Brexit é gnüda stlüta jö. Pian ia dal passaport, che gnará damané por i iadi tl Rëgn Uní pian ia dal 1° d’otober, ala tessera europeica d’assiguraziun de maratia (TEAM), che ne valará nia plü te chësc paîsc, él tröc mudamënc por i consumadus europeics. Porimpó romagnará tröpes cosses anfat (altamo por le momënt). Por ejëmpl, sce an cumpra da na botëga online britanica, pón a vigni moda se lascé sön l'aplicaziun di dërc di consumadus europeics, sciöche le dërt de retrata o la garanzia, ajache al vel le prinzip che prevëiga che sce n venditur vënn a consumadus te n cer paîsc, vëgnel apliché al contrat la lege dl Paîsc dl consumadú. De plü informaziuns sön chësc argomënt é danman sön le sit web dla Zentrala di Consumadus Europeica (ZCE).

TRAPOLADES ONLINE
Le rode dla prevenziun
Ti tëmps dl Covid-19, él sambëgn chersciü le numer dles porsones che s’á avijiné al monn de internet y se mët tl prigo da rové te trapolades potenziales. Sce an ó ti sciampé, él pa ma öna na poscibilité: s'informé damperfora. Che ara se trates de plataformes de trading online falzes, de fakeshop che pîta produc de marca bunmarcé, de abonamënc falc che reverda le streaming, o de jüc da davagné pesć sön i social network: ma che che conësc i prighi ne se lascia nia trapolé! Dl 2021 se cruziará la Zentrala di Consumadus Europeica ciamó deplü de chësta tematica, ajache l'informaziun damperfora é zënzater la miú erma por se stravardé dales trapolades tla rëi. De plü informaziuns sön chësc argomënt é da ciafé sön le sit dla ZCE.

CAJE DL MËIS
Na consumadëssa taliana orô dan da feter n ann joré a Londra cun so om. Baldi s’á amaré, püc dis dan che al foss sté da pié ia le pere dla consumadëssa dassënn y al á messü jí te ospedal ajache al manaciâ da morí. La consumadëssa á atira informé la compagnia de jore cun sënta tl Rëgn Uní che ara ne sciafiâ nia plü da pié ia, don jö proes dla maratia dl pere y de so bojëgn d’assistëna cun zertificac dl dotur. La compagnia de jore á respognü che ara ess ma retü les tasses d’aeroport. La consumadëssa é jüda dala ZCE Talia, che á ortié la documentaziun dl caje ai colegs dl Zënter dl Rëgn Uní: do so intervënt á la compagnia trat zoruch la dezijiun tuta y ti á retü döta la soma ala consumadëssa.