Verbrauchertelegramm Europa-Ausgabe Jené 2015

Beilage zur ladinischen Europa-Ausgabe Nr. 7 - Redaktion: Europäisches Verbraucherzentrum


IADI

L'Antitrust sanzionëia tour operator talians

L'Autorité de verda dla Concorënza y dl Marćé (AGCM) s’à dan da püch dé jö cun l'anulamënt de n valgügn pacheć turistics do l'invit dl Ministêr di afars cun l’Èsters da ne jì nia tl Egit porvia dles tenjiuns politiches y soziales. Te chë situaziun n’â n valgügn tour operator talians nia retü döt le prisc dla vacanza ai consumadus y/o proponü traverć alternatifs ales medemes condiziuns de prisc.
Ala fin à l'Autorité Antitrust azetè l’impëgn di 6 operadus da rete i iadi tl Egit anulà laôta. l tour operator s’à insciö tut dant da ti dè derevers ai clienć les somes tignides zoruch do l'anulamënt di iadi tl Egit da informè tl dagnì, tres süa plata internet sön controindicaziuns eventuales por les destinaziuns di pacheć turistics retlamisà; y inultima, da mëte söl sit y ti catalogs de papier la previjiun dla retüda integrala dl prisc por le pachet turistich, tl caje de anulamënt dl iade sce al n’é nia de gauja le consumadù.
Ti atri caji à l'AGCM iudiché agressif le comportamënt di operadus che â tignì zoruch, do l'anulamënt di iadi tl Egit, na pert dles somes paiades dai turisć, sciöche nia iüsta é inće gnüda aratada la manćianza d’informaziuns - ti sić internet di tour operator – sön la situaziun sozio-politica de chël Paîsc, deache por tó na bona dezijiun mëss i consumadus conësce les zircostanzes sozio-politiches dl post olache ai ô passè sües vacanzes. De plü informaziuns é da ciafè sön le sit dla Zentrala di Consumadus Europeica (ZCE).


COMERZ ELETRONICH

Gejù Bambin cumpra ite online, mo la scincunda ne plej nia... Co funzionëia pa le dërt de retrata?

N bel pinsier, mo nia atochè! A che ne ti él pa mai sozedü da despochenè fora na scincunda che n’à nia fat dër plajëi: na braia massa strënta, na malieta massa grana, na cravata da stufé, n DVD che an à bele.
Normalmënter velel inće por les scincundes da Nadè le tëmp de retrata de 14 dis da canche an à ciafè le produt. Mo al po ester che le comerziant on-line ne sais nia ćiamò che pian ia dai 13 de jügn de chësc ann é les desposiziuns normatives mudades, y che al ais ćiamò sön so sit les condiziuns contratuales nia ajornades ales mudaziuns legislatives: por ejëmpl n tëmp de retrata ma de 10 dis o le bojëgn de na lëtra racomandada cun avis de racioiüda. Canche le consumadù ne vëgn nia informè sciöche al alda sön so dërt de retrata toma le terminn 12 mëisc do la fin di pröms 14 dis a desposiziun. Sce le comerziant dà chëstes informaziuns te vigni momënt te chësc tëmp, se röia le dërt de retrata 14 dis do che an à ciafè les informaziuns.
Liede söl sit dla ZCE ći che al é da savëi sön l'eserzize dl dërt de retrata.

Caje dl mëis

N consumadù franzesc â cumprè pro na compagnia de iadi de süa cité chertes por le traversadù de na compagnia taliana por le Maroco. Canche al ê stè le momënt da pié ia cun süa familia àl albü na burta sorpresa: porvia dl bur’ tëmp n’êl nia poscibl da pié ia dal port franzesc y i dis dedô n’êl nia preodü n mioramënt dl tëmp. Por ne riscé nia da passè gran pert dla vacanza chit tl port à le consumadù tut la dezijiun da fà dal port franzesc ćina la piza meridionala dla Spagna 1.500 chilometri cun l’auto por tó le traversadù (de n’atra compagnia) y passè ia la Strënta de Gibilterra. Canche al à damanè che al ti gniss retü la cherta ti à la compagnia de navigaziun taliana ma pité n bonn por na prenotaziun nöia. Dailò é le consumadù jü dala Zentrala di Consumadus Europeica dla Francia.
Le Regolamënt (UE) 1177/2010 sön i dërć di passajiers dles barches prevëiga por i caji de iadi straicà che al ti speta ai passajiers, sce ai renunziëia al trasport alternatif pornanche ara va, la retüda dl prisc dla cherta. N bonn po ma sostituì la retüda sce i passajiers é a öna. Do l'intervënt à inće la compagnia de navigaziun mudé idea y retü le prisc dla cherta tres cunt bancar.